اثرات نوع و سطح پروتئین- نشاسته ای جیره حول و حوش زایش بر فراسنجه های متابولیکی و عملکردی میش های افشاری

طی چند دهه ی گذشته، مطالعات کاربردی و بنیادین فراوانی بر تغذیه دوره ی انتقال در نشخوارکنندگان شیری تمرکز یافته است. مطالعه حاضر با بهره گیری از یک مدل گوسفندی برای اولین بار نشان می دهد که استفاده از تغذیه دانه ذرت نسبت به ترکیب دانه های گندم و جو می تواند گزینه مناسب تری برای میش های افشاری دوره ی انتقال به شمار آید. جیره های حاوی دانه ذرت در مقایسه با ترکیب گندم و جو باعث تحریک ماده خشک مصرفی پیش و پس از زایش و افزایش تولید شیر و کاهش غلظت های خونی nefa و افزایش کارایی انسولین شد. بنابراین، با توجه به اعتدال احتیاجات پروتئینی میش های دوره ی انتقال و شرایط اقتصادی مناسب همراه با کشت دانه ذرت در مناطق مختلف کشور، می توان استفاده از دانه ذرت را بویژه در سطوح بالاتر در جیره های انتقالی گوسفندان توصیه نمود. در صورت تغدیه سطوح بالاتر گندم و جو، تمهیدات مدیریتی و جیره ای ویژه ای لازم است تا از آثار احتمالی نامساعد آن بر سلامت شکمبه گوسفندان اطمینان حاصل شود.آزمایشی بمنظور بررسی اثرات منبع و سطح نشاسته بر روی عملکرد میش های افشاری در دوره ی انتقال انجام شد. تعداد 20 راس میش، 130-125 روز پس از جفت گیری در قالب طرح کاملا تصادفی به صورت آرایش فاکتوریل 2×2 به طور تصادفی به چهار گروه اختصاص یافتند. جیره ها براساس مواد مغذی نشخوارکنندگان کوچک (nrc، 2007) تنظیم شده بودند و از نظر منبع و سطح نشاسته متفاوت بودند. این جیره ها شامل: 1) سطح کمتر گندم و جو، 2) سطح بیشتر گندم و جو، 3) سطح کمتر ذرت و 4) سطح بیشتر ذرت بودند. میانگین وزن و bcs میش ها در شروع دوره ی آزمایش، 2±3/80 و 45/0±3 بودند. هیچ تفاوت معنی داری از نظر وزن تولد و سه ماهگی بره ها و وزن جفت میش ها در این آزمایش وجود نداشت. رابطه متقابلی بین منبع و سطح نشاسته در ماده خشک مصرفی پس از زایش وجود داشت (p<0/05) و جیره حاوی سطح بیشتر ذرت در مقایسه با سایر جیرها، منجر به افزایش معنی داری در ماده خشک مصرفی پس از زایش شد (p<0/05). همچنین، این میش ها به لحاظ معنی داری نسبت به میش های تغذیه شده با سطح کمتر گندم وجو، تولید شیر بالاتری داشتند (72/1 در مقابل 22/1). درصد چربی شیر با افزایش سطح نشاسته کاهش یافت (p<0/05). پس از زایش، میش های تغذیه شده با ذرت نسبت به میش های تغذیه شده با گندم و جو، از کاهش وزنی کمتری برخوردار بودند (p=0/07). جیره حاوی سطح بالای گندم باعث کاهش معنی داری در ph شکمبه شد (p<0/05). غلظت پرپیونات، استات و نسبت استات به پرپیونات تحت تاثیر سطح نشاسته قرار گرفت (p<0/05). در مورد غلظت های پلاسمایی آلبومین، bhba و انسولین، نیتروژن اوره ای هیچ اثری مشاهده نشد. اما، غلظت گلوکز با افزایش سطح نشاسته، افزایش یافت (p<0/05). غلظت nefa در میش های تغذیه شده با ذرت نسبت به گروه دریافت کننده گندم و جو، به طور معنی داری کمتر بود (p=0/06). در نتیجه، تغذیه نشاسته در جیره های حول و حوش زایش بسته به منبع و سطح نشاسته می تواند دارای اثرات متفاوتی بر عملکرد و متابولیسم میش های شیرده باشد.